|
|
| Henryk z Wierzbna, Henryk z Wierzbnej, Henryk I, (ur. pod koniec lat 60. XIII wieku, zm. 23 września 1319, zapewne we Wrocławiu) r11; biskup wrocławski w latach 1302-1319; pochodził z rycerskiego rodu śląskiego z Wierzbna koło Świdnicy (obecnie wieś w gminie Żarów) i jednocześnie był krewnym arcybiskupa Jakuba Świnki (prawdopodobnie synem jego siostry); trzeci i najmłodszy syn Jana, kasztelana Ryczyna, brat Stefana (podczaszego księcia Henryka IV Probusa) i Jana; o jego młodości i początkach kariery brak szczegółowych informacji; jeszcze wiosną 1289 wzmiankowano go jako świeckiego komesa, zaś od 31 sierpnia 1290 (za czasów biskupa Tomasza II) występował obok swojego brata Jana jako kanonik wrocławski; 30 września 1294 wymieniany był w otoczeniu księcia Konrada II w Żaganiu; po śmierci biskupa Jana III Romki, będąc zwolennikiem króla Wacława II Czeskiego i jego rządów w Polsce, został wybrany przez członków kapituły wrocławskiej na biskupstwo wrocławskie; jego konsekracja odbyła się około 19 marca 1302 na zjeździe biskupów we Wrocławiu; sakry biskupiej udzielił mu arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka; będąc ordynariuszem wrocławskim objął rządy opiekuńcze w imieniu niepełnoletnich synów zmarłego księcia Henryka V Grubego (po roku jednak przekazał je Wacławowi II).; w Pradze 26 marca 1303 koronował na królową Polski i Czech Elżbietę Ryksę Przemysławównę r11; córkę Przemysła II wielkopolskiego i żonę Wacława II; z czasem popierał biskupa krakowskiego Jana Muskatę (któremu w 1307 udzielił schronienia po ucieczce z Krakowa), natomiast przeciwny był Władysławowi I Łokietkowi i arcybiskupowi Jakubowi Śwince; wspieranie przez Henryka z Wierzbna Przemyślidów, zwalczanych wówczas przez papieża, spowodowało jego ekskomunikę, zawieszenie w funkcjach biskupich oraz proces podczas pobytu w Awinionie (1310-1314); jako biskup ordynariusz wrocławski Henryk z Wierzbna nie tylko utrzymał zdobycze swoich poprzedników, ale wręcz umocnił pozycję biskupów i był faktycznym twórcą niezależnego księstwa biskupiego zwanego księstwem nysko-otmuchowskim (pierwszy z biskupów wrocławskich, który przyjął tytuł książęcy); zasłynął jako znakomity i energiczny administrator diecezji, m.in. nakazał dwukrotnie zwoływać synody diecezjalne (m.in. w 1305); ponadto zlecił wykonanie szczegółowego inwentarza własności biskupstwa wrocławskiego zwanego Liber fudationis episcopatus Wratislaviensis, w którym widnieje m.in. jedna z najstarszych informacji o Przemkowie (wymienianym jako civitate Primkenow); najstarsza zaś kronika kościelna z tego okresu wspominała, że zbudowany w Przemkowie Dom Boży został uroczyście poświęcony w 1292 i oddany na cześć Najświętszej Maryi Panny; za rządów Henryka z Wierzbna także diecezjalne tradycje liturgiczne zostały zestawione w Liber agendarum ecclesiae Wtarislaviensis; wyznając zasadę pełnej odrębności Śląska biskup ten dążył do zrzucenia zwierzchności metropolitalnej Gniezna wobec Wrocławia; za czasów Henryka z Wierzbna diecezja wrocławska otrzymała stałą sufraganię, a biskupem pomocniczym mianowano Pawła z Bancz; troszcząc się o utrzymanie jedności Kościoła Henryk zwalczał przenikające na Śląsk herezje (begini i beginki, goliardowie, katarzy, waldensi), ponadto z jego inicjatywy w 1315 powołano trybunał inkwizycyjny, na czele którego stali lektorzy dominikańscy i franciszkańscy; w wyniku przeprowadzonych jeszcze w tymże roku śledztw inkwizycyjnych we Wrocławiu, Świdnicy i Nysie spalono ponad 50 osób (waldensów) skazanych za herezję; w 1316 wydał najstarsze statuty kapitulne, dbał o wykształcenie i dyscyplinę duchowieństwa; zmarł 23 września 1319 i został pochowany w prezbiterium wrocławskiej katedry (w 1950 jego doczesne szczątki przeniesiono do krypty pod boczną nawą w pobliżu kaplicy pod wezwaniem Najświętszego Sakramentu).
[Marek Robert Górniak]
| 
Dodane przez P_Kuzmiak
dnia 03.02.2016
0 Komentarzy ·
2076 Czyta ·
|
|
| Komentarze | | Brak komentarzy.
|
| Dodaj komentarz | Zaloguj si, eby mc dodawa komentarze.
|
| Oceny | Dodawanie ocen dostpne tylko dla zalogowanych Uytkownikw.
Prosz si zalogowa lub zarejestrowa, eby mc dodawa oceny.
Brak ocen.
|
|
|
|
